ODNOWIONY POMNIK GROBOWY GEN. JÓZEFA HAUKE BOSAKA

Odnowiony Pomnik Grobowy Gen. Józefa Hauke Bo­saka został uroczyście odsłonięty w niedzielę 13 ma­ja na cmentarzu w Carouge (Genewa). Po pol­skiej Mszy św., udaliśmy się wspólnie na miejsco­wy cmentarz, by uczestniczyć w tej uroczystości u stop wyniosłego na 2.5 m. głazu skalnego z krzyżem na szczycie i z wykutymi czteroma tablicami nagrobkowymi (2 tablice gen. Hauke Bosaka, oraz osobno jego małżonki i syna).

Organizatorami był upoważniony przez miejscowe Władze główny inicjator i realizator odnowienia grobowca: Komitet genewski d/s Zachowania Pomnika Grobowego Hauke Bosaka, ze współudziałem Stow. Polskiego w Genewie.

Imieniem organizatorów powitał obecnych p. Jan Ko­nopka reprezentant Komitetu Hauke Bosak i delegat Stowarzyszenia. Po czym głos zabrał, przedstawiciel Władz miejsco­wych p. Alain Saracchi, b. Poseł kantonalny i b. Prezydent Carouge. Następnie przemawiali: Pan Ambasador Zbig­niew Czech, stały przedstawiciel RP przy ONZ w Ge­newie i p. Konsul Paweł Jaworski z Ambasady Polskiej w Bernie, delegowany na tą okazję przez Pana Ambasadora Jakuba Kumocha.

Na zakończenie p. Adam Sobczuk, prezes Stowarzyszenia Polskiego w Genewie po­dziękował ze strony Polonii gene­wskiej miejscowym Władzom kantonu i gminy za na­der przychylne przyjęcie przedsięwzięcia odnowienia pomnika polskiego bohatera na miejskim cmentarzu. Wyraził jedno­cześnie wdzięczność obu Panom Ambasadorom za objęcie patronatu honorowego nad uroczystością i pomnikiem.

Następnie ksiądz Witold Gawlik, proboszcz genewskiego oddziału Polskiej Misji Katolickiej, dokonał uroczystego poświecenia odnowionego pomnika. Odsłonięcia dokonali małżonkowie Boratyńscy ze Stowarzyszenia, zdejmując biało-czerwoną wstęgę opasującą pomnik. Jednocześnie wspólnie odśpiewaliśmy hymn narodowy „Jeszcze Polska nie zginęła“.

To pamiętne wydarzenie zakończyło się przyjęciem ze smakowitymi wielce zakąskami w znajdującej się nieopodal restauracji.

JAK

Poniżej podajemy, w pewnym skrócie, teksty dwóch przemówień wygłoszonych w cza­sie tej uroczystości.

Przemówienie P. Ambasadora Zbigniewa Czecha

(wolne tłumaczenie z francuskiego / JAK)

„Spotykamy się tutaj na cmentarzu w Carouge u pomnika grobowego polskiego generała Józefa Hauke Bosaka, który okrył się sławą walcząc z pełnym patriotyzmu oddaniem o wolność Polskiej Ojczyzny w powstaniu 1863 r. Dowodził wówczas zbrojnymi siłami powstańców na terenie Małopolski w okręgach krakowskim, sandomierskim i ka­liskim. Po upadku powstania opuścił Kraj. W 1867 r. zamieszkał w Genewie (Carouge).

Na wieść o wybuchu wojny prusko-francuskiej, postanowił na nowo podjąć walkę w obronie wolności. We Francji, walczył przeciwko najeźdźcy pruskiemu na czele oddziałów armii wozżeńskiej (armée des Vosges). Padł na polu bitwy broniąc po bohatersku miasta Dijon. Zwłoki bohatera pochowane zostały w 1871r. na cmentarzu w Carouge.  

 Składam hołd temu bohaterowi, pełnemu zasług, temu polskiemu patriocie, waleczne­mu rycerzowi walk za naszą i waszą wolność.Wyrażam moje gorące podziękowania działaczom Komitetu Hauke-Bosak i Stowarzyszenia Polskiego w Genewie za dokonanie odnowienia pomnika grobowego generała Hauke Bosaka i zadbanie tym samym o zachowanie pamięci o tym polskim bohaterze.”

Przemówienie P. Alain Saracchi’ego

(wolne tłumaczenie z francuskiego / JAK)

„Czuje się uhonorowany, że mogę Szanownych Państwa powitać na terenie mojej Gminy Carouge z okazji uroczystego odsłonięcia odnowionego pomnika grobowego generała Hauke Bosaka, wystawionego na miejscu jego pochówku na tym cmentarzu. Generał Hauke był z przekonania republikaninem gorąco oddanym sprawie szerzenia idei wspólnej walki w obronie praw ludów przeciwko przemocy. Można by w nim widzieć przysłowiowego zwiastuna dzisiejszej Unii Europejskiej.

 Dał się poznać, jako waleczny obrońca wolności w Polsce. W 1867 r., znalazł schronienie w Szwajcarii. Wkrótce potem udał się do Francji, i tam zginął walcząc u boku armii francuskiej za sprawę wolności. W 1871 r., zwłoki jego sprowadzono do Genewy i pochowano na cmentarzu w Carouge.     

 Władze Gminy Carouge są dumne z tego, że pomnik grobowy generała został wystawiony na miejscowym cmentarzu. To rzeczywiście wielki zaszczyt dla miasta Carouge, że zwłoki tak wybitnej osobistości, jak generał Hauke Bosak, zostały tu pochowane i spoczywają pod tym skalnym głazem będącym symbolicznym niejako wyrazem prawości i oddania sprawie wolności ze strony tego, który całe swe życie poświecił republikańskim ideom.

 Miejscowe Władze przekazują wyrazy podziękowania Komitetowi genewskiemu d/s Zachowania Pomnika Grobowego Generała Hauke Bosaka za podjęcie i przeprowadzenie odrestaurowania jego pomnika grobowego, dokonane z uzgodnionym współudziałem Stowarzyszenia Polskiego w Genewie. Był to wynik oficjalnego uznania konieczności odrestaurowania tego pomnika o wartości historycznej.

 Owoc tych prac i starań stoi tu Państwu przed oczami.”