Tak mało wiemy o zakonach w Polsce. A historia każdego z nich to cząstka historii naszej ojczyzny sięgająca bardzo dawnych czasów.

Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny potocznie nazywany jest Zakonem Sióstr Wizytek. Jest instytutem zakonnym na prawie papieskim o ślubach uroczystych. Założony został w 1610 r. przez Św. Franciszka Salezego biskupa Genewy. Współza-łożycielką była kobieta o wielkim harcie ducha – wdowa po baronie - Franciszka de Chantal, późniejsza Św. Joanna. Pierwsze zakony powstały w Francji, Szwajcarii i Italii.

Do Polski Wizytki sprowadziła królowa Maria Ludwika Gonzagi - żona Jana Kazimierza. Oprócz domu w Warszawie, królowa przekazała na utrzymanie Zgromadzenia dzierżawę Kamienia Mazowieckiego, a następnie wybudowała okazały murowany klasztor, w którym siostry mieszkają do dziś. Zgodnie z wolą królowej wizytki zajęły się wychowywaniem dziewcząt, rozwijały też swoje życie w klimacie kontemplacji.

W roku 1681 siostry warszawskie założyły klasztor w Krakowie. Tu opiekowały się za-kładem dla sierot przy ulicy Szpitalnej; póź-niej zbudowano klasztor przy ulicy Krowo-derskiej. Wstępowały do niego panny z bo-gatych rodów magnackich co znacznie po-lepszyło sytuację materialną zakonu. Trzeba jednocześnie przyznać, że przez pensjonaty Wizytek przesunęło się tysiące dziewcząt.

Obecnie w dobie rozbudowanego szkolnic-twa nie ma potrzeby utrzymywania szkół przy klasztorach klauzurowych. Jednak przez całe stulecia te właśnie klasztory były jedynymi ogniskami oświaty dla młodzieży żeńskiej. Wzbogacały jej wartości intelektu-alne i duchowe dając społeczeństwu żony i matki przygotowane do wypełniania swej roli w rodzinie chrześcijańskiej.

W okresie względnego spokoju w Rzeczy-pospolitej, jeszcze za życia króla Jana So-bieskiego powstał w 1694 roku następny klasztor w Wilnie. Otworzono tu też pensjo-nat dla dziewcząt. Czwarty klasztor został

Siostra Przełożona z autorką artykułu

założony w Lublinie w 1723 roku, kolejny w   Romanowie na Podolu w 1823 roku, przeniesiony później do Krzemieńca.

Następne lata nie były łatwe dla naszej ojczyzny – Potop Szwedzki, czasy Konfede-racji Barskiej, rozbiory Polski. Wydarzenia te nie oszczędziły klasztorów i kościołów. Jako ośrodki wzmacniające więź narodową stały się niewygodne dla zaborców. Państwa roz-biorowe dążyły więc do przejęcia majątków i podporządkowania sobie kościoła. Służyły temu kasaty zakonów, likwidacja majątków ziemskich i innych instytucji kościelnych (Austria od XVIII wieku, Prusy i Rosja w XIX wieku), zmiany granic diecezji w ramach no-wych granic państwowych, zakaz przyjmo-wania kandydatek do nowicjatu.

Szczególne represje odczuły Wizytki wi-leńskie. W 1865 roku zostały wypędzone z klasztoru, nastąpiła konfiskata ich dóbr. Schroniły się w francuskich klasztorach Na-wiedzenia, później znalazły się w Wersalu, gdzie otworzyły pensjonat, w którym obok dziewcząt francuskich kształciły się córki polskich emigrantów. Lecz i tu dosięgły je represje tym razem ze strony liberałów fran-cuskich. Nie mogąc powrócić do Wilna, osiedliły się więc w Jaśle (1902 r.). Tu otwo-rzyły pensjonat, który działał najdłużej, bo do 1932 roku.

Klęski i cierpienia towarzyszyły siostrom przez wieki. Każdy klasztor Wizytek w Pols-ce przeszedł swoją martyrologię w okresie okupacji niemieckiej. Wizytki jasielskie od