Diaspora polska

                 

                                 NOVA POLONIA- NASI W BRAZYLII

 Jest powszechnie znany fakt, ze bialo- czerwoni zawitali wczesnie do Ameryki Srodkowej i Poludniowej. Polski misjonarz Ojciec Szeliga od 1920r. mieszka w Peru i sprowadza ziola do Polski. W Chile wielu politykow ma polskie rodowody, a Stan Tyminski, mieszkajacy w Peru i Kanadzie, o maly wlos w 1990r. nie zostal prezydentem RP. W Wenezueli w produkcji filmowej pracuje tez duzo Polakow. Zona pana Horowitza, znanego Polaka z Nowego Jorku jest tez Polka wenezuelska. W pamieci utkwil bramkarz Urugwaju z Mistrzostw Swiata Pilki Noznej z 1974r.- nazywa sie Mazurkiewicz. W Paragwaju i Meksyku  zawital tez nie jeden Polak. Najwiecej jednak wyemigrowalo w ramach emigracji chlopskiej do Brazylii na przelomie wiekow XIX/XX.

W okresie ostatniej wielkiej wojny naplynelo tez troche Polakow do Brazylii. W stanie Parana uchodzi Kurytyba (Curitiba) za centrum emigracji chlopskiej. Tam znajduje sie muzeum emigracji polonijnej. W Puerto Alegre rezyduje tez wielu Polonusow. Trzecia co do wielkosci spolecznosc polska na emigracji to wlasnie Polonia w Brazylii. Nieliczni wrocili do Polski. Obecnie zyje 1.2 mln Polakow w Brazylii.

W latach 1875-77 powstalo mnostwo polskich osad w Paranie niedaleko Kurytyby. Orleans, Dom Pedro, San Ignacio, Lamenha, Abranches i Tomas Coelho ta sa obecne nazwy miasteczek zalozonych przez Polakow. Caly region byl zwany „ Nova Polonia” az do konca lat 30-ych, kiedy to III Rzesza wywolala ogromna presje na Brazylie, ktora na to oficjalnie wprowadzila brazylijskie (portugalskie) nazewnictwa. Jednak w Brazylii pamieta sie do dzis to nazewnictwo polonijne. Wielu Brazylijczykow zna tez slowo: swieconka, z czasow Wielkiej Nocy. Geometra Saporski- Wos (1844- 1923), ojciec osadnictwa polskiego w Brazylii, wydawca gazet polonijnych, parlamentarzysta brazylijski od 1912r. i przeciwnik wynaradzania sie uchodzil za centralna figure w Nowej Polonii. Rowniez Jan Jozef Okolowicz ( 1876- 1923), pozniejszy dyplomata polski w Kanadzie i Ksiadz Goral Jozef Joachim (1873- 1959) przyczynili sie swojego czasu do rozkwitu polonijnego zycia w Brazylii. 

Emigracja do Argentyny, liczebnie druga co do wielkosci spolecznosc polska w Ameryce Pld. w przeciwienstwie do emigracji do Brazylii osiagnela swoja hosse w latach 1930- 1950 i pozniej.

        LISTY Z URUGWAJU I ARGENTYNY

www.ui.jor.br/polaco.htm

http://geocities.com/HotSprings/Spa/2603/Gate.htm "Pol-Inter"

       Opracowanie: Michael Pieslak, e-mail: m.pieslak@12move.de